HLV Gareth Southgate mượn lý do các học trò sa sút thể lực để lý giải màn trình diễn kém cỏi của ĐT Anh tại EURO 2024. Nhưng thực tế, tần suất thi đấu của các cầu thủ Anh ở mùa giải vừa qua còn ít hơn Đức, Bồ Đào Nha. Hơn nữa các cầu thủ Anh bị vắt kiệt ở CLB lại không phải những người đá chính tại EURO. 

Một Tam sư yếu đuối

Trong số tất cả những đánh giá bi quan về màn trình diễn kém cỏi của ĐT Anh trước ĐT Đan Mạch, có lẽ Gareth Southgate đã đưa ra đánh giá đáng báo động nhất. “Chúng tôi biết với hồ sơ của các cầu thủ mà chúng tôi có, chơi ép sân là điều khồng thể”, ông nói. “Tôi không nghĩ các cầu thủ đủ thể lực để chơi theo cách đó”.

Anh bị Đan Mạch cầm hòa trong thất vọng

Southate không phải là người duy nhất tin rằng ĐT Anh đang có dấu hiệu mệt mỏi. Alan Shearer, cựu tuyển thủ Anh, cho biết đội bóng trông “hoàn toàn yếu đuối”, trong khi cựu hậu vệ Arsenal Per Mertesacker cũng sử dụng ngôn ngữ tương tự trên truyền hình Đức. Đây là thực trạng báo động khi Anh mới chỉ chơi được 2 trận tại EURO 2024 và sẽ rất khó để Tam sư chấm dứt cơn hạn hán danh hiệu kéo dài 58 năm của mình.

Harry Kane đã bị thay ra khi trận đấu với Đan Mạch còn 20 phút nữa là kết thúc, trong khi Declan Rice và Jude Bellingham trông có vẻ thiếu tốc độ. Khi tiếng còi kết thúc trận đấu vang lên, John Stones và Kieran Trippier ngay lập tức nằm ngửa ra sân, không hẳn là sự bực tức về kết quả mà một phần là do kiệt sức. Nhưng liệu các cầu thủ Anh có thực sự quá mệt mỏi không?

Theo Opta, trước khi đến Đức vào đầu tháng 6 này, 26 cầu thủ của Tam sư đã chơi tổng cộng 82.143 phút trong các trận đấu của câu lạc bộ trong mùa giải 2023/24. Nghe có vẻ nhiều nhưng không phải là nhiều nhất trong số các ứng cử viên vô địch EURO 2024. Trên thực tế, họ thi đấu ít hơn các cầu thủ Đức (85.475 phút) và Bồ Đào Nha (82.345 phút), chỉ cao hơn Pháp (79.230 phút) và Tây Ban Nha (78.250 phút).

Với việc Đức đang bay cao còn Bồ Đào Nha cũng đã bắt đầu chiến dịch của mình một cách tích cực, liệu có nên bác bỏ quan niệm rằng các cầu thủ Anh quá mệt mỏi không?

Phân tích sâu hơn về từng cầu thủ của ĐT Anh, thì 2 cầu thủ có thi đấu nhiều nhất trong mùa giải 2023/24 là bộ đôi cầu thủ của Aston Villa gồm hậu vệ Ezri Konsa của Aston Villa (4.370 phút) và tiền đạo Ollie Watkins (4.318 phút). Nhưng cả hai đều không phải là những người đá chính của ĐT Anh.

Những cầu thủ như Rice, Kane, Foden và Saka đều góp mặt trong top 8 về số phút thi đấu trong mùa giải 2023/24 có lẽ có liên quan hơn khi phân tích tác động có thể xảy ra đối với màn trình diễn của ĐT Anh, đặc biệt là khi thực hiện một pha pressing.

“Chúng tôi không đủ sức ép”, Southgate nói sau trận đấu với Đan Mạch. “Điều đó có nghĩa là hàng thủ của chúng tôi gặp vấn đề với việc các cầu thủ thả lỏng hai bên cánh. Vì vậy, đó là điều cần phải cải thiện”.

Southgate cũng than thở về việc đối thủ chơi với hàng thủ đông người trong 2 trận đầu tiên của họ gặp Đan Mạch và Serbia. Nhưng đó là hệ thống lựa chọn đầu tiên của các đội đó và tất cả đều biết điều này. Tuy nhiên, ĐT Anh đã không có phương án đối đầu hiệu quả. Tất nhiên, không thể phủ nhận rằng nhiều tuyển thủ Anh không đủ thể lực trước khi bước vào giải do lịch trình căng thẳng tại CLB. 

Kane đã phải cày ải rất nhiều tại Bayern trong khi Bellingham không chỉ phải ra sân nhiều cho Real Madrid (3.642 phút) mà còn chơi trong các trận đấu căng thẳng, áp lực cao để giúp CLB giành chức vô địch La Liga cùng Champions League. Tiền vệ này cũng đã bỏ lỡ một số trận đấu do chấn thương vai và bong gân mắt cá chân.

Mệt mỏi là do tinh thần?

ĐT Anh đã đưa nhiều nhân viên dinh dưỡng và hiệu suất tới Đức để tối đa hóa thể lực và quá trình phục hồi của các cầu thủ. Chính vì thế, không thể nói là họ không có sự chuẩn bị tốt. Có vẻ, sự mệt mỏi không chỉ đến từ thể chất mà còn đến từ tinh thần. Southgate đã không đưa một nhà tâm lý học thể thao cùng đội tuyển đến Đức. Tiến sĩ Ian Mitchell — người đã giúp Anh lọt vào trận chung kết tại giải vô địch châu Âu gần đây nhất — đã chia tay vào tháng 3/2023.

Dan Abrahams, một nhà tâm lý học thể thao giàu kinh nghiệm, đã giải thích với The Athletic về tác động của sự mệt mỏi đối với hiệu suất của một cầu thủ. Abrahams cho biết: “Sau nhiều năm làm việc với các cầu thủ và các đội bóng trong những tình huống áp lực, mức độ lo lắng sẽ tăng lên và mức độ căng thẳng sẽ tăng lên”.

Cầu thủ Anh cho thấy tinh thần không được sung mãn

“Cảm xúc tiêu cực sẽ tạo ra sự khác biệt đối với mức độ tràn đầy năng lượng của bạn, mức độ sẵn sàng của bạn, mức độ cảnh giác của bạn. Là một cầu thủ bóng đá, nhiệm vụ của bạn là giúp bản thân được kích hoạt, sẵn sàng, cảnh giác và tràn đầy năng lượng”. 

“Căng thẳng và lo lắng về hiệu suất có thể hoạt động theo những cách phức tạp. Nó có thể kích hoạt bạn quá mức ngay từ đầu, vì vậy sau đó bạn cạn kiệt nguồn adrenaline và đến trận đấu trong tình trạng mệt mỏi vì nguồn năng lượng của bạn đã cạn kiệt”.

Abrahams cũng chỉ ra rằng không chỉ ngày thi đấu mới có thể khiến một cầu thủ mệt mỏi. Ông tin rằng đội ngũ huấn luyện có trách nhiệm tạo ra một lịch trình ngăn ngừa mệt mỏi, đồng thời cũng không thể ngăn chặn “trải nghiệm tưởng tượng”.

Southgate vẫn chưa tìm ra giải pháp để Anh thi đấu tốt

Abrahams nói thêm: “Các cầu thủ có những câu chuyện riêng của họ. Nếu một cầu thủ vào phòng thay đồ và nói với mọi người rằng họ là ứng cử viên sáng giá và phải thắng, thì phần lớn điều đó trở nên mệt mỏi vì bạn chỉ có một lượng năng lượng nhất định trong não, phụ thuộc vào đường và glucose trong não của chúng ta”.

“Khi bạn tập luyện, bạn sẽ làm cạn kiệt lượng đường, glucose và adrenaline. Khi bạn nghĩ về trận đấu, bạn cũng sẽ làm cạn kiệt lượng đường và glucose của mình. Nếu các cầu thủ liên tục nghĩ về điều đó và tự gây áp lực cho mình, điều đó có thể khiến họ kiệt sức về mặt tinh thần và thể chất”.

“Điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng thực hiện kế hoạch trận đấu của họ theo góc độ chiến thuật, nhưng cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng thực hiện cá nhân theo góc độ nhận thức và ra quyết định. Khi bạn cộng tất cả những điều đó lại với nhau, đó có thể là những gì bạn chứng kiến trên sân; một màn trình diễn kiệt sức, chậm chạp và uể oải”.

Thực tế đối với đội tuyển Anh là họ phải có đủ chất lượng để vượt qua Slovenia và đứng đầu bảng C. Họ cũng khởi đầu chậm chạp ở EURO 2021 và tiến tới trận chung kết, vì vậy không phải là hết hy vọng. Tất nhiên, những dấu hiệu cảnh báo ở trận hòa Đan Mạch là rất khó để bỏ qua.